کاوشگر روز

یکی از سه شب مهم سال «لیلة‌الرغائب» است؛ یعنی بعد از شب قدر و شب نیمه شعبان، «لیلة‌الرغائب» جایگاه بسیار درخشانی دارد و این شب، همان شبی است که پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) درباره آن فرموده است: «در آسمان‌ها جنبش و خروش خاصی هست و فرشتگان الهی به دعا و مناجات مشغول می‌شوند»؛ این شب از نظر شیعه یکی از شب‌هایی است که نزد خداوند از فضیلت خاصی برخوردار است و در روایات اهل بیت(علیهم السلام) بر پاسداشت آن شب تأکید زیادی شده است.(1)

پیشکشی برای شب اول قبر

برای این شب اعمال خاصی ذکر شده است؛ 12 رکعت نماز، به عبارتی دیگر 6 تا نماز 2 رکعتی که در هر رکعت بعد از «حمد»، سه مرتبه «سوره قدر» و 12 مرتبه سوره «توحید» بایستی خوانده شود، بعد از اینکه نماز تمام شد، این‌گونه خطاب ‌دهد: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی‏ مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ وَ عَلی‏ آلِهِ» سپس به سجده رود و 70 مرتبه این ذکر را بگوید: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ» بعد از سجد بلند ‌شود و بگوید: «رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ اِنَّکَ اَنْتَ العَلِیُّ الْعَظیمُ»، آن گاه به سجده رود و 70 مرتبه ذکر‌«سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ» را بخواند.(2)

همچنین در روایت آمده که در هر یک از نماز یک بار حمد، سه بار سوره «قدر» و 12 بار سوره «توحید» خوانده شود و در ادامه حضرت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) چنین می‌فرماید: قسم به کسی که نفس من به دست اوست، عبدی یا کنیزی نیست که این نماز را بخواند مگر اینکه جمیع گناهان او بخشیده می‌شود هر چند که به اندازه زبد دریا باشد و شفاعت می‌کند روز قیامت 700 نفر از اهل بیت خود را که مستحق آتش هستند.(3)

هر کس این نماز را بگذارد و چون شب اوّل قبر او شود حق تعالی ثواب این نماز را به سوی او به صورتی نیکو و رویی گشاده می‌فرستد و با زبان فصیح به او می‌گوید: ای حبیب من! بشارت باد تو را که نجات یافتی از هر شدت و سختی، گوید: تو کیستی؟ به خدا سوگند که من رویی بهتر از روی تو ندیدم و کلامی شیرین‌تر از کلام تو نشنیده‌ام و بویی بهتر از بوی تو نبوییدم، گوید: من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردی امشب به نزد تو آمدم تا حق تو را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دمیده شود، من سایه بر سر تو خواهم افکند، در عرصه قیامت پس خوشحال باش که هرگز خیر از تو معدوم نخواهد شد.(4)

دروازه بندگی خدا

نماز «لیلةالرغائب» مقدمه‌ای برای تجهد و شب زنده‌داری است،ماه رجب، ماه خدا و ماه امیرالمؤمنین علیه‌السلام نامیده شده است،  اینکه خداوند ماه رجب، ماه شعبان و ماه رمضان را کنار هم قرار داده است، بی‌حکمت نبوده، در واقع این سه ماه برای رسیدن انسان به خداست که مراتب درجات کمال در ماه رمضان را درک ‌کنند.

رجب، ماه امیرالمؤمنین(علیه السلام)، ماه شعبان؛ ماه رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و ماه رمضان؛ ماه خداست، پس دروازه بندگی خدا از امام علی(علیه السلام) به رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به خدا منتهی می‌شود.